Recensie: Kleine heilige dingen | Annemieke Dannenberg

In de Boekenweek was ik in de prachtige Centrale Bibliotheek hier in Utrecht. Daar presenteerde Annemieke Dannenberg namelijk feestelijk haar debuutroman en die gaat over het christelijk geloof. Het boek had ik al gelezen. Ze behandelt onder meer de evangelische middelbare school die mijn dochter sinds dit jaar frequenteert. Dat aspect maakte me extra nieuwsgierig. Ze schreef het boek na onder meer veelbelovende verhalen, een schrijfopleiding en een studie theologie. Ze werkt ook als geestelijk verzorger: inspirerend cv, zo bij elkaar.

Het mooiste element is de lyrische verhaallijn rond de cello. Die heilige muzikale schoonheid wordt bedreigd door alles wat er vervolgens misgaat. Zelfs als doorgewinterd geloofservarene was ik licht geschokt door alles wat deze jonge vrouw over zich heen krijgt.
Een tweede mooie draad is gelukkig het heilige contact met haar nieuwe vriendin Dorian: krachtig is bijvoorbeeld dat de lezer tegelijk met Dorian achter een belangrijk en schokkend feit komt, in zekere zin nog eerder dan Judith zelf.
Veel aandacht schenkt het verhaal ook aan de vrij ernstige psychische klachten. Voor zover die niet worden veroorzaakt of getriggerd door haar gelovige omgeving, staan ze er in elk geval mee op gespannen voet.

​​Het onbegrip en de verwijdering ten opzichte van het religieuze wereldje, dat ooit begon als haar veilige haven, zijn schrijnend. De christelijke misstanden in verschillende soorten en maten komen helaas werkelijk voor, zij het niet zo sterk geconcentreerd als in het leven van Judith en haar complexe, lieve moeder.

Her en der zijn of worden de bijpersonages, zoals beste vriendin Lottie, te schematisch. Verder staan er veel geciteerde liedteksten in het verhaal en dat is niet zo origineel. Ook op sommige vragen zou ik nog erg graag antwoord willen (de vaderkwestie vooral voelt onaf). Christenen plegen weliswaar te spreken in clichés (en niet zo vaak in tongen), maar de cultuur tijdens de Alpha-cursus is niet zo krampachtig en onveilig als voor Judith.

Het boek deed me heel zijdelings denken aan 'Broeder ezel' van Judith Goedbloed vanwege de psychische en christelijke thematiek, maar is explicieter qua seks en minder poëtisch. Een schrijver als Maarten van der Graaff experimenteert meer met de vorm in 'Wormen en engelen' en steekt intellectueel hoger in (al is dat cerebrale en verdichte natuurlijk ook niet de heilige graal).

Kleine heilige dingen' is een hartverwarmend en onrustbarend inkijkje in het leven van een veelbelovende jonge vrouw. Haar wanen zijn beeldend geformuleerd, maar voor veel mensen niet herkenbaar en daarmee staat het verhaal ook op afstand. De schrijfster mijdt evenwel het voorspelbare en gesloten einde en dat maakt het verhaal voor mij toch waarachtig.

Andere recensies

• De auteur beter leren kennen
  in Trouw: 'In waanzin kan een vorm van bevrijding schuilen.'
• Vooruit, ook in Trouw staat een mooie recensie (6 maart 2025): 'Judith vecht niet met God maar met haar moeder.'

Boekgegevens

• Kleine heilige dingen, Annemieke Dannenberg
  Uitgeverij Lebowksi | februari 2025 | 304 blz.