Gambiet in Jalta

​Monika Miłosz
1 Grimsbury Road
Kingswood
Bristol
BS11 6SE

​​

14 maart 1945

Lieve Anastazja,

Het gaat helemaal niet goed op Jalta. Het laatste nieuws is dat Polen Russisch wordt. Natuurlijk heeft Stalin dat watertandend bekonkeld – die valse adder ruikt zwakte al op kilometers afstand. Ik ben zo diep teleurgesteld in Roosevelt en Churchill. Ons land mag nooit meer worden uitgebuit! Mijn zoon vocht in dat Britse garnizoen toch niet alleen maar tegen de nazi's? De kaars naast zijn foto brand ik iedere ochtend als ik bid. Hoe zou het gaan met ons huis aan de markt in Zamość? Het liefst wil ik nog dit jaar terug naar Polen.

​In ruil voor oude verhalen bieden de Partizanen mij en Rose gezelschap. Ze doen de Poolse boodschappen die ik opschrijf en vertalen de nieuwtjes die ik niet versta. Winston Churchill vinden ze een slappe strateeg die zich de keizer van een groot rijk waant. En dat gebeurt allemaal in Jalta, waar ons zomerhuis ooit stond. Nu wordt ons vaderland verdobbeld alsof dit een spel is en ook nog hondsbrutaal zonder onze inspraak.
​

Want Hitler is feitelijk al dood, maar leer ons Stalin kennen. Die tiran vecht nog steeds tegen de huzaren waar jij en ik van afstammen. Eeuwig ben ik Karol dankbaar dat hij mij naar Engeland smokkelde. Rose leert Pools en verwerkt op die manier haar rouw. Eigenlijk hoop ik dat ze vroeg of laat met me meegaat, als weduwe of hertrouwd, want ze is nog lang geen dertig.
​
Mooie, sterke Anastazja, ik mis je elke dag. Straks leg ik deze post bij de andere honderden brieven, want je leeft nog zolang ik je schrijf, maar met zoveel verdwenen doden kan ik niet leven, dus ik blijf jullie zoeken tot aan de dag waarop het communisme instort.

Liefs van je zusje,
​
Monika
 

​Utrecht, 4 maart 2025