Nederlands: scrol omlaag
Deconstruction I: Conversion from Orthodoxy
My deconstruction from orthodoxy and small town life began quite accidentally by reading great books, and talking to friends who had read great books. Or it began by just going to university and thinking academically. Or it began by asking myself those questions that I guess some people eventually cannot avoid when they end up in a lonely place, physically and/or emotionally. Anyway, each of these challenging voices did fuel my 'conversion' process. I literally cried when at last, it was told from stage in church that hell may not entirely be real, by a clever friend who had performed a lot of research and thoroughly explained why. Suddenly, I felt so much freedom. So strong is the power of a community over an individual. Deconstruction II: Fearsome Image of Hell I was raised with a quite lively image of hell, and I still fear it sometimes, though fortunately not often, and perhaps I really fear something else. I first dared to negate hell's existence, at least in a sense, after I very seriously considered what love actually means in the real, physical world (and how that can only be incompatible with a punishment as mercyless and wicked and twisted as the classical notion of an endless hell, destined for innumerable and relatively innocent people, such as my dear non-Christian friends and their innumerable friends ('relatively innocent' because at least in some collective way, I am contributing to a guilty system - but becoming a neurotic perfectionist and carrying the post-colonial yoke all alone is not the correct answer), especially if 'Christianity' means nothing more than having recited an unsubstantial, technical, sentimental formula like the sinners' prayer (or having been baptised), probably at least partly under psychological pressure, perhaps as a dependent and disoriented teenager who needed solace and security and answers. Reconstruction I: Questions from the Psalms In other words: one day, or in the process, I chose (and still choose) to put aside the narrow lens of my religious upbringing, and put on the eye-opening lens of what was stirring deep within. Which also meant: how in God's name can the world's gross systemic unrighteousness ever go unpunished? Only one good look at the global distribution of wealth suffices to justify that question. And also, many people behave evil and get away with it (the question from the Psalms). But then again, how do personal behaviour and responsibility relate to societal errors, multigenerational effects, unforeseen consequences and inherited DNA weaknesses, or even ephemereal Zeitgeist-like dynamics and machinations? |
|
Reconstruction II: Supposing an Hereafter
So perhaps, at the most, some sort of temporary hell would be desirable and beneficial, given the dazzling immensity of evil, as well as our heartbreaking vulnerability. Supposing there actually will be an hereafter. Deconstruction III: A Tragic Loss Revisited On top of that, I once went through a tragic, absurdly acccidental loss, and eventually wondered: "How can a loving, almighty God ever be responsible for this anomaly? Either (s)he isn't loving, or (s)he isn't almighty." The same question we can of course, ultimately, also ask about the very existence of evil (the Theodicy). So much pain, so many questions. And yet, the Bible keeps insisting on the possibility of physical resurrection. Try to wrap your heart, soul and mind around that after a serious loss at a vulnerable age. Sometimes I boldly think/feel: that would somehow mean God her-/himself utterly deserves that punishment Reconstruction III: Quoting the Life of Brian
The emotional recovery began in hindsight, by acknowledging how wonderful my life has become (or, paraphrasing Monty Python's "The Life of Brian" [which I didn't dare to watch for a long time]: when the darkness finally lifted, I began to see the bright side of life more than before), a luxury I have now, but haven't always had. Yet, there still is no real answer. Sometimes I boldly think/feel: that would somehow mean God her-/himself utterly deserves that punishment. Perhaps that is why Jesus came to earth. For what is true love, if it doesn't include some level of identification? In other words: substantial love means to surrender your life for your friends. Reconstruction IV: Unicorns and Tinkerbell There seems to be a dominant tension towards defending the poor and defenseless in the quotations ascribed to Jesus in the gospels. And even God himself was tortured to death. Maybe that mysterious amalgam of human and divine utter selfnessness and love is part of the answer (but there can never be sincere love without the presence of healthy self-love first). Though I had preferred my daughters' fantasy world of unicorns, Tinkerbell and innocent play to be the answer, instead of all that horror. But no, for that would be smothering true questions in a reality of breast cancer, social Darwinism and an ever rising divorce rate. |
|
Reconstruction V: Why I Believe in God
Why I believe in God? Because it's still the easiest way out, because it's my social network, because the benefits outweigh the burden, because it has become part of my identity in time, because it offers me a place to start thinking, because my life is great, because it is a rich world view to relate to, because the Truth should have the shape of grace instead of the law, because love should win. So here it is, a very human construction of profound and shallow pragmatics and principles. Deconstruction IV: Why That is Weird Why it's weird that I believe in God? Because I grew up in the most post-Christian country on earth (the Netherlands; hence the language mistakes), because I've been academically trained (English language and literature, and I love the access it grants me to this vast ocean of human thought), because science in general is so elegant, because I've gone through a hurtful and meaningless loss of life and love, that can still kick in unexpectedly after nearly thirty years; because the Bible is so bizarre, exotic and deeply connected to older Canaanite and Babylonian religions, because Greek and Roman mythology is also stunningly beautiful, ingenious and sincere, because Christianity does not at all possess a spotless track record, because too many Christians defensively, offensively and aggressively pretend to know it all, because faith often suspiciously sounds like wishful thinking, and because for some odd reason, Christians are still persecuted in several countries. I can put all of this in a fitting perspective most of the time, although I must confess that I also feel torn apart now and then. Signature I: Weight of My Words In other words: there is so much more to say. I have to be modest: I'm not per se offering academically reliable and consistent information, I'm only a fellow believer who thinks and feels and spills his guts. Maybe you can relate to some of it. |
Deconstructie I:
Bekering van mijn orthodoxie Mijn bekering van de orthodoxie en het kleinburgerlijk leven begon vrij toevallig doordat ik een paar hele goede boeken las, en met vrienden praatte die hele goede boeken hadden gelezen. Of hij begon gewoon doordat ik ging studeren en academisch ging denken. Of hij begon doordat ik mezelf het soort dingen ging afvragen waar bepaalde mensen blijkbaar echt niet omheen kunnen als ze in de eenzaamheid belanden, in fysieke of in emotionele zin. Hoe dan ook, al die uitdagende stemmen voedden mijn bekeringsproces. Ik heb letterlijk gehuild toen ik eindelijk eens iemand vanaf het orthodoxe kerkpodium hoorde verkondigen dat de hel misschien niet helemaal echt waar is. Dat was uitgebreid uitgezocht door een intelligente vriend, die het diepgravend uitlegde. Ineens voelde ik me bevrijd. Zoveel macht heeft de gemeenschap over een individu. Deconstructie II: Angstwekkend beeld van de hel In mijn jeugd heb ik een behoorlijk levendig beeld van de hel cadeau gekregen, en nog steeds ben ik er soms bang voor, maar gelukkig niet zo heel vaak, en misschien is het eigenlijk wel iets anders waarvoor ik bang ben. Ik durfde de werkelijkheid van de hel voor het eerst te betwisten, in elk geval in zekere zin, nadat ik heel serieus besefte wat liefde echt betekent in de reële, fysieke wereld (en hoe die betekenis nooit gepaard kan gaan met een straf die zo genadeloos en doortrapt en verknipt is als de klassieke notie van een eindeloze hel, bestemd voor talloze relatief onschuldige mensen, zoals mijn lieve niet-christelijke vrienden en hun talloze vrienden (‘relatief onschuldig’ omdat ik op zijn minst op een bepaalde collectieve manier bijdraag aan een schuldig systeem – maar het juiste antwoord is niet om dan maar een neurotische perfectionist te worden en het postkoloniale juk in mijn eentje te willen dragen), vooral als ‘christen zijn’ niets anders om het lijf heeft dan het reciteren van een holle, technische, sentimentele formule als het zondaarsgebed (of gedoopt te zijn), waarschijnlijk minimaal deels onder psychologische druk, misschien wel in de kwetsbare en gedesoriënteerde tienerjaren, toen je behoefte had aan troost en aan veiligheid en aan antwoorden). Reconstructie I: Vragen uit de Psalmen Anders gezegd: op een dag, of gaandeweg, besloot ik (en besluit ik nog steeds) om de blikvernauwende bril van mijn religieuze verleden van me af te zetten, en de geestverruimende bril op te zetten van mijn innerlijke rumoer. En dat betekende in één klap ook: hoe kan het gruwelijke systemische onrecht in Godsnaam ooit ongestraft blijven? Een vraag die je al kunt rechtvaardigen met een enkele blik op de wereldwijde verdeling van welvaart. Ook zijn er veel mensen die zich misdragen en ermee wegkomen (de vraag uit de Psalmen). Maar anderzijds: hoe verhouden persoonlijk gedrag en individuele verantwoordelijkheid zich tot maatschappijbrede misstanden, generatieoverstijgende effecten, onbedoelde consequenties en erfelijke afwijkingen, of zelfs tot ongrijpbare tijdgeestachtige dynamieken en machinaties? |
Reconstructie II:
Een hiernamaals veronderstellen Misschien zou hooguit een soort tijdelijke hel dan dus wenselijk en heilzaam zijn, gezien de duizelingwekkende immensiteit van het kwaad, en gezien onze hartverscheurende kwetsbaarheid. Als we er even van uitgaan dat er daadwerkelijk zoiets bestaat als een hiernamaals. Maar (en zeker niet minder): misschien deugen de meeste mensen, zijn we ook maar het slachtoffer van ons reactieve brein, en wacht ons later een God die echt overal begrip voor heeft en volstrekt niets anders dan liefde is. Later, of misschien ook gewoon nu. Laten we vooral leven in het hier en nu. Deconstructie III: Een tragisch verlies opnieuw bezocht Wat daar nog bij komt is dat ik eens een tragisch, absurd toevallig verlies heb ervaren, en me daardoor uiteindelijk afvroeg: ‘Hoe kan een liefdevolle, almachtige God ooit verantwoordelijk zijn voor deze anomalie? Ofwel hij is dus niet liefdevol, ofwel hij is dus niet almachtig.’ Datzelfde kunnen we ons, natuurlijk, afvragen vanwege louter het feit dat er kwaad bestaat (de Theodicee). Zoveel pijn, zoveel vragen. En toch blijft de Bijbel hameren op de mogelijkheid van fysieke opstanding uit de dood. Probeer dat maar eens met je hart, je ziel en je verstand te bevatten na een ernstig verlies op een kwetsbare leeftijd. Reconstructie III: Het leven van Brian citeren Het emotionele herstel begon achteraf door de erkenning hoe mooi mijn leven uiteindelijk geworden is (of, in een parafrase van Monty Pythons ‘The Life of Brian,’ een film die ik lange tijd niet durfde te bekijken: toen het donker eindelijk optrok, begon ik meer dan daarvoor oog te krijgen voor de mooie kant van het leven), een luxe die ik nu heb, maar niet altijd heb gehad. Toch is dat nog altijd geen echt antwoord. Soms denk, dan wel voel, ik stoutmoedig: op de een of andere manier zou dat moeten betekenen dat God zelf per saldo die straf verdient. Misschien is Jezus daarom op aarde gekomen. Want wat is ware liefde nou helemaal als er helemaal geen vereenzelviging bij komt kijken? Anders gezegd: liefde heeft pas echt iets om het lijf als je in ieder geval een stukje van je leven overhebt voor je vrienden. Reconstructie IV: Eenhoorns en elfjes Binnen de citaten die in de evangeliën aan Jezus worden toegeschreven, lijkt er een dominante neiging te bestaan tot het opkomen voor de armen en zwakken. Zelfs God zelf werd doodgemarteld. Dat mysterieuze amalgaam van menselijke en goddelijke uiterste onbaatzuchtigheid en liefde maakt misschien deel uit van het antwoord (maar nooit kan er oprechte liefde bestaan zolang er niet eerst behoud is van de gezonde eigenliefde). Al had ik veel liever dat de fantasiewereld vol eenhoorns, elfjes en onschuldige spelletjes van mijn dochter het antwoord was, in plaats van al die gruwelijkheid. Maar toch niet, want dan zouden de echte vragen verstikken in een realiteit van borstkanker, maatschappelijk Darwinisme en aldoor stijgende echtscheidingscijfers. |
Reconstructie V:
Waarom ik in God geloof Waarom ik in God geloof? Omdat het nog steeds de gemaksoplossing is, omdat het mijn sociale netwerk is, omdat de baten opwegen tegen de lasten, omdat het mettertijd deel is gaan uitmaken van wie ik ben, omdat het me een veilige uitvalsbasis biedt voor gedachtenexercities, omdat mijn leven geweldig is, omdat het geloof een rijk wereldbeeld is om je toe te verhouden, omdat de Waarheid de vorm moet hebben van genade en niet van de wet, omdat liefde hoort te winnen. Omdat meer de mens gaande houdt dan het botte feit van bestaan. Dat is het dus eigenlijk. Een al te menselijk bouwsel van diepe en platte pragmatiek en principes. Deconstructie IV: Waarom dat gek is Waarom het gek is dat ik in God geloof? Omdat ik ben opgegroeid in het meest postchristelijke land op aarde, namelijk in Nederland, omdat ik academisch geschoold ben (Engelse taal en cultuur, en wat een heerlijke toegang heb ik daardoor tot die oceaan van menselijk denken), omdat de wetenschap als geheel zo elegant is, omdat ik door een pijnlijk en betekenisloos verlies van leven en liefde ben gegaan dat na dertig jaar nog steeds onverwacht de kop opsteekt; omdat de Bijbel zo bizar is, zo exotisch, en zo diep verbonden met oudere Kanaänitische en Babylonische religies, omdat de Griekse en Romeinse mythologieën ook oogverblindend mooi zijn, en geniaal, en zo boordevol goudeerlijk zelfinzicht; omdat het christendom niet bepaald een vlekkeloze reputatie heeft, omdat te veel christenen defensief, en offensief, en agressief doen alsof ze de waarheid in pacht hebben, en omdat christenen in allerlei landen om de een of andere vreemde reden nog altijd worden onderdrukt. Meestal lukt het me om dat alles genoeg in elkaar te laten passen, maar ik moet toegeven dat ik me af en toe nogal schizofreen voel. Signatuur I: Het gewicht van mijn woorden Met andere woorden: er is nog zoveel meer te zeggen. Ik moet mijn plaats kennen: ik verkondig hier niet per se academisch betrouwbare en consistente informatie, ik ben niet meer dan een medegelovige die denkt en voelt en oprecht zijn hart lucht. |