Nederlands: scrol omlaag
​When will we as adults ever unlearn our magical thinking? We tell ourselves cohesive narratives so we can cope with our frustration and hurt (which is a very healthy technique, if taken for what it is: a pastoral method, or at best a fallible and sometimes gullible quest, instead of 'the Truth'), not unlike historians often deal with the past in general; and we comfort ourselves, because we must, by inventing a happy ever hereafter.
 
Some people tend to hide themselves very honestly behind a dearly held personal and emotional relationship with God, as an escape answer whenever they feel attacked by tough questions (such as who God really is) (and condescendingly imply that you with your nasty criticism do not maintain such a healthy and loving relationship towards God, from their moral high ground). Thus they avoid eventually having to answer a probable real question behind the authentic criticism: where was God in my deepest pain? They do not know why we must live in this fragile world while our supposed destination is a perfect version of it. If God can make a perfect heaven, why can he not make a perfect earth?
To me (and I have been a Christian for each of the past 41 years), that image of heaven begins to sound like an escapist dream reality, with striking similarities to the stories about fairies and unicorns I tell my kids, and nearly all nonliterary fiction with its happy endings that make them such obnoxious and perhaps even dangerous lies.
​ 
They (e.g. C.S. Lewis) say we must develop, and that we'd all grow up like spoilt little brads if we'd always get instant gratification. Of course that reasoning doesn't justify any level of real pain. I don't even yell at my kids to make them a morally better person, let alone that I actually hurt them. In my deepest pain ever (and that was a freak accident, taking the life of a young dearly loved friend), I had no positive sense of God at all, despite an intensely Christian youth.
 
They say God knows suffering through Jesus on the cross, so that he's not distant. I mean, Christianity really tends to slip away from life here and now so easily. Why does God only operate on a superabstract conditional theoretical level, whereas there is nothing more base and real than raw pain? Is there any larger distance imaginable than that between God and Auschwitz (excusez le cliché), or between heaven and the horrors of the Great Lisbon Earthquake (Google it on Wikipedia, just like I did)? How is God more than just any useful mental trick to stay or become at ease?
And believing in the intuitive relationship between human behaviour and disruption of lives is only cruel and simplistic. I remember a weird and frightened man once explaining to our youth group how and why he had thrown out all his pop music cassettes after his conversion - and it wasn't because they had become available on Spotify.
 
I think I've come to distrust God in these forty years: a result of pain, intellect, and a form of emancipation. Looking back, my conversion to the strength of human imagination and analysis miraculously took place when I discovered the power and insights of English literature in university. Those beautiful, fellow human voices, singing of grief, of love, of wisdom. And all that is within me screams: dead people just do not come back to life! Because if they do, then why don't they?​
​Wanneer leren wij volwassenen het ooit af om zo magisch te denken? We maken onszelf samenhangende narratieven wijs om te kunnen omgaan met onze frustraties en ons verdriet (overigens een heel gezonde techniek, zolang we hem niet mooier maken dan hij is: een pastorale handelswijze, of op zijn best een feilbare en soms goedgelovige queeste, in plaats van ‘de Waarheid’). Hij heeft iets weg van hoe historici omgaan met het verleden als geheel; en we troosten onszelf, want we moeten wel, met het verzinsel dat we in het hiernamaals nog lang en gelukkig zullen leven.
 
Sommige mensen vertonen de neiging zich bij lastige vragen (zoals wie God echt is) in alle oprechtheid, maar escapistisch, te verschuilen achter een diep gekoesterde persoonlijke, emotionele band met God (en impliceren daarmee neerbuigend vanuit hun veilige, heilige gelijk dat jij er met je nare kritiek een minder gezonde en liefdevolle band met God op nahoudt). Zo zorgen ze ervoor dat ze uiteindelijk geen antwoord hoeven geven op de echte vraag die waarschijnlijk verstopt zit achter de eerlijke kritiek: waar was God in mijn diepste pijn? Ze weten niet waarom we moeten leven in deze fragiele wereld terwijl we geacht worden een bestemming te verwachten die daar een perfecte versie van vormt. Als God in staat is tot het scheppen van een volmaakte hemel, waarom kan hij dan geen volmaakte aarde maken?
Voor mij (en ik ben al 41 jaar christen) begint dat beeld van de hemel te klinken als een escapistische droomwerkelijkheid, die opvallend sterk overeenkomt met de verhaaltjes over feeën en eenhoorns die ik aan mijn kinderen vertel, en ook met vrijwel alle non-literaire fictie, waarin het altijd goed afloopt – waardoor het van die onuitstaanbare en misschien zelfs gevaarlijke leugens zijn.
 
Ze (zoals C.S. Lewis) zeggen dat we ons moeten ontwikkelen, en dat we allemaal zouden opgroeien voor galg en rad als al onze behoeften altijd onmiddellijk zouden worden bevredigd. Die redeneertrant rechtvaardigt natuurlijk geen enkele mate van echte pijn. Ik schreeuw niet eens naar mijn kinderen om hen in moreel opzicht betere mensen te maken, laat staan dat ik hen daadwerkelijk leed toebreng. In mijn diepste pijn ooit (en het was een bizar ongeluk, dat een jonge, gekoesterde vriendin het leven benam), had ik in het geheel geen positief besef van God, ondanks een intens christelijke jeugd.
 
Ze zeggen dat God het lijden kent door Jezus aan het kruis, zodat hij niet ver weg is. Het punt is, het christendom verliest zo snel het raakvlak met met het hier en nu van het leven. Waarom handelt God op een superabstract, voorwaardelijk en theoretisch niveau, terwijl niets zo verwerpelijk en echt is als rauwe pijn? Is er enige grotere afstand denkbaar dan die tussen God en Auschwitz (excusez le cliché), of tussen de hemel en de horreur van de aardbeving van Lissabon in 1755 (zoek ernaar via Wikipedia; zo stuitte ik er ook op)? Hoe is God meer dan een handig mentaal trucje om ontspannen te worden of te blijven?
En een geloof in de intuïtieve relatie tussen menselijk gedrag en de ontregeling van levens is niets anders dan wreed simplisme. Ik herinner me hoe een rare, bangelijke man eens aan onze jeugdgroep uitlegde hoe en waarom hij al zijn cassettebandjes met popmuziek de deur uit had gedaan – en dat was niet omdat ze nu op Spotify stonden.
 
Ik denk dat ik God in de afgelopen veertig jaar ben gaan wantrouwen: een samenloop van pijn, intellect en een vorm van emancipatie. Terugkijkend heeft mijn bekering tot de kracht van de menselijke verbeelding en analyse op wonderlijke wijze plaatsgegrepen toen ik op de universiteit het vermogen en de inzichten ontdekte van de Engelse literatuur. Die schitterende stemmen van medemensen die zingen over rouw, over liefde, over wijsheid. En alles in mij schreeuwt het uit: dode mensen komen nu eenmaal niet tot leven! Want als ze dat wel doen, waarom doen ze dat dan niet?
​